Trong hệ thống treo khí nén của xe khách, bầu hơi có thể nói là bộ phận then chốt giúp giảm xóc, mang lại sự thoải mái và an toàn cho hành khách. 

Dưới đây, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu chi tiết về bầu hơi xe khách, bao gồm các thành phần cấu tạo, cách hoạt động của chúng và quy trình kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động hiệu quả. 

Bầu hơi xe khách là gì?

Bầu hơi xe khách (Air Suspension) là một bộ phận thuộc hệ thống treo khí nén của xe khách, bao gồm một túi chứa khí nén được kết nối với các bộ phận khác của hệ thống treo. 

Bầu hơi xe khách

Khi xe di chuyển, bầu hơi nén và giãn ra để hấp thụ các chấn động từ mặt đường, giữ cho xe luôn ổn định và mang lại cảm giác thoải mái cho hành khách.

Bầu hơi thường được làm từ cao su hoặc vật liệu composite chịu lực cao, chứa khí nén để thực hiện chức năng giảm chấn.

Một số mẫu xe khách bầu hơi được lựa chọn có thể kể đến như: Xe khách Samco Growin 29/34 chỗ bầu hơi máy sau, xe khách giường nằm Samco Primas 

Vai trò của bầu hơi xe khách

Bầu hơi là một loại phụ tùng xe khách quan trọng mang lại nhiều tác dụng:

Bầu hơi trước xe khách

Giảm chấn và hấp thụ rung động:

Giảm xóc bằng bầu hơi và giảm chấn động từ mặt đường so với lò xo thép thông thường, đảm bảo xe di chuyển mượt mà và êm ái là vai trò quan trọng đầu tiên của bầu hơi xe khách. 

Nó quan trọng khi xe di chuyển trên những đoạn đường xấu hoặc có nhiều ổ gà.

Nâng cao độ ổn định của xe:

Hệ thống treo khí nén với bầu hơi giữ cho xe luôn ổn định, giảm thiểu hiện tượng lắc lư hay chao đảo khi xe vào cua hoặc di chuyển ở tốc độ cao.

Tăng cường sự thoải mái cho hành khách:

Bầu hơi có khả năng giảm tiếng ồn tốt hơn so với lò xo thép thông thường, mang lại trải nghiệm thoải mái và dễ chịu cho hành khách, ngay cả trong những chuyến đi dài.

Bảo vệ xe và hàng hóa:

Bầu hơi không chỉ bảo vệ hành khách mà còn bảo vệ các bộ phận khác của xe và hàng hóa bên trong xe khỏi các tác động tiêu cực của chấn động và rung động mạnh.

Tiêu thụ nhiên liệu hiệu quả hơn: 

Khi xe di chuyển mượt mà và ổn định, lực cản và ma sát được giảm thiểu, giúp tối ưu hóa hiệu suất tiêu thụ nhiên liệu, từ đó tiết kiệm chi phí vận hành.

Điều chỉnh tải trọng dễ dàng hơn

Bầu hơi có thể điều chỉnh áp suất khí nén bên trong, xe dễ dàng thích ứng với các mức tải trọng khác nhau, giảm thiểu độ cong cho nhíp xe khách.

Cấu tạo của bầu hơi xe khách

Bầu hơi xe khách bao gồm nhiều thành phần quan trọng, mỗi thành phần có vai trò và cách hoạt động riêng để đảm bảo chức năng giảm chấn và duy trì sự ổn định cho xe. 

Bầu hơi sau xe khách

Vỏ bầu hơi thường được làm từ cao su hoặc composite chịu lực cao, bảo vệ các thành phần bên trong và giữ khí nén. 

Màng bầu hơi, làm từ cao su hoặc vật liệu đàn hồi, co giãn để điều chỉnh áp suất bên trong bầu hơi và hấp thụ chấn động từ mặt đường.

Ống nạp khí, làm từ kim loại hoặc nhựa chịu áp suất cao, kết nối với hệ thống cung cấp khí nén và cho phép khí nén vào bên trong bầu hơi. 

Van điều chỉnh, thường làm từ kim loại chịu lực, kiểm soát lượng khí nén vào ra để duy trì áp suất ổn định bên trong bầu hơi. Khi tải trọng thay đổi, van điều chỉnh giúp duy trì sự ổn định và cân bằng của xe. 

Cuối cùng, lò xo, làm từ thép hoặc hợp kim, hỗ trợ màng bầu hơi trong việc hấp thụ chấn động và duy trì hình dạng của bầu hơi. Khi có lực tác động lên bầu hơi, lò xo nén lại để hấp thụ lực và sau đó trở về trạng thái ban đầu khi lực giảm.

Sự kết hợp nhất quán giữa các thành phần này tạo ra một bầu hơi thực hiện tốt chức năng của mình, đảm bảo xe vận hành êm ái, an toàn và bền bỉ trên mọi cung đường.

Khi nào cần thay bầu hơi xe khách?

Bầu hơi xe khách cần được thay thế sau một thời gian sử dụng để đảm bảo an toàn trong quá trình vận hành. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bầu hơi cần được thay mới ngay lập tức.

Thay bầu hơi xe khách

Xe khách lắc mạnh khi di chuyển

Bầu hơi có nhiệm vụ giảm chấn và hấp thụ rung động từ mặt đường. Nếu xe bị rung lắc dữ dội trong quá trình di chuyển, có thể bầu hơi đã bị hỏng hoặc xì hơi và cần được thay thế ngay lập tức.

Khó khăn trong việc điều khiển xe

Nếu xe cảm thấy dằn xóc mạnh, thậm chí tay lái bị lệch, điều này cho thấy bầu hơi đã bị hư hỏng. Lúc này, cần nhanh chóng thay bầu hơi mới để đảm bảo an toàn khi lái xe.

Lốp xe mòn không đều

Bầu hơi giúp giảm chấn động và duy trì sự ổn định của xe. Khi bầu hơi gặp vấn đề, xe sẽ xóc nảy hơn, dẫn đến lốp xe bị mòn không đều.

Máy nén khí ngắt đột ngột

Khi bầu hơi hư hỏng, máy nén khí phải hoạt động liên tục để bù đắp cho sự thiếu hụt áp suất, dẫn đến hiện tượng máy nén khí bị tắt đột ngột.

Xe bị nghiêng sang một bên

Xe khách không giữ được thăng bằng, có hiện tượng nghiêng một bên, cho thấy bầu hơi đã mất khả năng chịu tải trọng của xe và cần được thay thế ngay lập tức.

Cách kiểm tra và bảo dưỡng bầu hơi xe khách

Dưới đây là các bước chi tiết để kiểm tra và bảo dưỡng bầu hơi xe khách.

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ 

Dụng cụ cần thiết: Bơm khí nén, đồng hồ đo áp suất, nước xà phòng, cờ lê, tuốc nơ vít, đèn pin.

Đảm bảo xe đã được tắt máy và khóa bánh xe để tránh sự cố trong quá trình kiểm tra.

Bước 2: Kiểm tra trực quan

• Kiểm tra vỏ bầu hơi: Quan sát vỏ bầu hơi để phát hiện các vết nứt, rách, phồng hay mòn. Nếu phát hiện các dấu hiệu này, cần thay thế bầu hơi ngay lập tức.
• Kiểm tra màng bầu hơi: Xem xét màng bầu hơi để đảm bảo không có dấu hiệu hao mòn hay hư hỏng.
• Kiểm tra ống nạp khí và van điều chỉnh: Xem xét các ống nạp khí và van điều chỉnh không bị rò rỉ hoặc hư hỏng hay không.

Bước 3: Kiểm tra áp suất khí nén

• Đo áp suất: Sử dụng đồng hồ đo áp suất để kiểm tra áp suất khí nén trong bầu hơi. Đảm bảo áp suất nằm trong khoảng khuyến nghị của nhà sản xuất.
• Điều chỉnh áp suất: Nếu áp suất không đạt yêu cầu, điều chỉnh lại bằng cách sử dụng van điều chỉnh hoặc bơm khí nén.

Bước 4: Kiểm tra rò rỉ khí nén

• Phát hiện rò rỉ: Sử dụng dung dịch nước xà phòng bôi lên các mối nối và bề mặt bầu hơi. Nếu có bong bóng nổi lên, đó là dấu hiệu của rò rỉ khí nén.
• Khắc phục rò rỉ: Siết chặt lại các mối nối hoặc thay thế các bộ phận bị rò rỉ.

Bước 5: Kiểm tra lò xo

• Kiểm tra lò xo: Xem xét lò xo để phát hiện các dấu hiệu rỉ sét, gãy hoặc hao mòn.
• Thay thế lò xo: Nếu lò xo bị hư hỏng, cần thay thế để đảm bảo bầu hơi hoạt động hiệu quả.

Bước 6: Vệ sinh bầu hơi

• Vệ sinh bề mặt: Sử dụng vải mềm và dung dịch vệ sinh để làm sạch bề mặt bầu hơi, loại bỏ bụi bẩn và dầu mỡ.
• Bảo vệ bề mặt: Sau khi vệ sinh, có thể bôi một lớp chất bảo vệ cao su để tăng độ bền cho bầu hơi.

Hãy lưu lại kết quả kiểm tra và bảo dưỡng vào sổ ghi chép hoặc hệ thống quản lý bảo dưỡng. Và xác định lịch kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, thường là mỗi 3-6 tháng hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất.